ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ದೇವಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುವ ದೇವಿಯ ಒಂದು ರೂಪವಾಗಿದೆ. ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯ ಆರನೆಯ ಅವತಾರವಾಗಿದೆ. ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ದೇವಿಯ ಕಥೆ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಈ ದೇವಿಯನ್ನು ಶಕ್ತಿಯ, ಧೈರ್ಯದ, ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯದ ದೇವಿಯೆಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ದೇವಿಯ ಹುಟ್ಟು ಮತ್ತು ಪುರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ: ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ದೇವಿಯ ಇತಿಹಾಸ ಮಹರ್ಷಿ ಕಾತ್ಯಾಯನ ಎಂಬ ಮಹಾನ್ ಋಷಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಮಹರ್ಷಿ ಕಾತ್ಯಾಯನ ಅತಿ ಬಲಶಾಲಿಯಾದ ದೇವಿ ದುರ್ಗೆಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದರು. ಅವರ ತಪಸ್ಸು ಸೋಲದ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಮಹಾದೇವಿಯ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷತೆಯನ್ನು ತರಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ತಾವು ಮಾಡಿದ ತಪಸ್ಸಿನಿಂದ ಆನಂದಗೊಂಡ ದೇವಿ ದುರ್ಗಾ, ಕಾತ್ಯಾಯನನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಜನ್ಮತಾಳಿದಳು. ಅವಳೇ ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಲು.
ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ದೇವಿಯ ಜನ್ಮದ ಮತ್ತೊಂದು ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ, ದುಷ್ಟನಾದ ಮಹಿಷಾಸುರನ ಸಂಹಾರ. ಮಹಿಷಾಸುರ, ಅಸುರ ರಾಜನಾಗಿದ್ದು, ದೇವತೆಯರಿಗೆ ತೊಂದರೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ದುರುಪಯೋಗ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದನು.
ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು, ಮಹೇಶ್ವರ ಸೇರಿ ಎಲ್ಲಾ ದೇವತೆಗಳ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ದುರ್ಗೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ದೇವಿ ಜನಿಸಿದಳು, ಮತ್ತು ಅವರು ಮಹಿಷಾಸುರನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿದಳು. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ದೇವಿಯು ದುಷ್ಟ ಶಕ್ತಿಗಳ ನಾಶಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ.
ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ದೇವಿಯ ರೂಪ: ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ದೇವಿಯು ಸಿಂಹದ ಮೇಲೆ ಕೂತಿದ್ದು, ಆಕೆಯು ನಾಲ್ಕು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಶಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾಳೆ.
ಕತ್ತಿ – ಶತ್ರುಗಳ ಮತ್ತು ದುಷ್ಟ ಶಕ್ತಿಗಳ ನಾಶದ ಸಂಕೇತ.
ತ್ರಿಶೂಲ – ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಪದ್ಮ – ಶಾಂತಿ, ಸುಖ, ಮತ್ತು ಆಯುಷ್ಯದ ಸಂಕೇತ.
ಅಭಯಮುದ್ರೆ – ರಕ್ಷಣೆಯ ಸಂಕೇತ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ಭಯವಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಲು.
ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ವ್ರತ: ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳು ಕಾತ್ಯಾಯನಿ ದೇವಿಯ ವ್ರತವನ್ನು ಮಾಡುವರು, ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ವಿವಾಹಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಪರಿಹಾರವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಯ ವ್ರತವನ್ನು ಮಾಡುವ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ವಿವಾಹ ಯೋಗ ಕೂಡಿಬರುತ್ತದೆ.
