ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ಇತಿಹಾಸವು ಮಹತ್ತರವಾದ್ದಾಗಿದೆ. ದೇವಿಯನ್ನು ಶಕ್ತಿ, ಚೈತನ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಆದ್ಯಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಬಣ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ತ್ರಿಪುರಸುಂದರಿ, ದುರ್ಗಾ, ಕಾಳಿ, ಲಕ್ಷ್ಮಿ, ಸರಸ್ವತಿ ಮೊದಲಾದ ಹಲವಾರು ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ.
ದಾನವರಿಂದ ದೇವರುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಭಕ್ತರನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ದೇವಿ ಹಲವು ಅವತಾರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಗೊಂಡಳು. ನವರಾತ್ರಿಯು ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯ ರಾಕ್ಷಸ ಮಹಿಷಾಸುರನ ಮೇಲೆ ವಿಜಯವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ನವರಾತ್ರಿಯ ಮೊದಲ ದಿನವನ್ನು ಶೈಲಪುತ್ರಿ ಪೂಜೆಯ ದಿನವೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಶೈಲಪುತ್ರಿ ದೇವಿ ದುರ್ಗಾದ ಒಂಭತ್ತು ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದು. ಶೈಲಪುತ್ರಿ ಎಂಬ ಹೆಸರು “ಶೈಲ” ಎಂದರೆ ಪರ್ವತ ಮತ್ತು “ಪುತ್ರಿ” ಎಂದರೆ ಪುತ್ರಿ, ಅಂದರೆ ಪರ್ವತ ರಾಜನ ಪುತ್ರಿ ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಶೈಲಪುತ್ರಿ ಪರ್ವತ ರಾಜ ಹಿಮಾಲಯನ ಪುತ್ರಿಯಾಗಿ ಜನಿಸಿದ ಪರಮಶಕ್ತಿ.
ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಶೈಲಪುತ್ರಿ ದೇವಿ ಮುಂಚಿನ ಅವತಾರದಲ್ಲಿ ಸತಿಯಾಗಿ ಜನಿಸಿದಳು. ಸತಿಯು ದಕ್ಷಿಣರಾಜನ ಪುತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ಶಿವನ ಪತ್ನಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ಸತಿ ದಕ್ಷಿಣರಾಜನ ಯಜ್ಞ ದಲ್ಲಿ ತಂದೆಯು ಶಿವನನ್ನು ಅವಹೇಳನ ಮಾಡಿದಾಗ, ಆ ಅವಮಾನವನ್ನು ತಾಳಲಾರದ ಸತಿ, ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಯಜ್ಞವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿಯೇ ತನ್ನ ಶರೀರವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದಳು.
ಮರುಜನ್ಮದಲ್ಲಿ, ಶೈಲಪುತ್ರಿ ದೇವಿಯಾಗಿ ಹಿಮಾಲಯ ರಾಜನ ಪುತ್ರಿಯಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿ, ಪುನಃ ಶಿವನನ್ನು ವರಿಸಿದಳು. ಶೈಲಪುತ್ರಿ ದೇವಿಯು ನಿಂದನೆಯನ್ನು ತಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಶಕ್ತಿಯುಳ್ಳವಳಾದ್ದರಿಂದ, ಭಕ್ತರು ದೇವಿಯನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಗತಿಯ ಪ್ರಥಮ ಹಂತದ ದೈವವಾಗಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.
ದೇವಿಯು ನಂದಿಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು, ಒಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ ಮತ್ತು ಮತ್ತೊಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕಮಲವನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುವುದಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.
